Ολονύχτιο παζάρι για μηχανισμό στήριξης

Η Μέρκελ, για να συναινέσει σε συμφωνία, επέμενε να προβλεφθεί ρήτρα ελεγχόμενης χρεοκοπίας για τις χώρες που αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.

Προς έναν δύσκολο συμβιβασμό με αβέβαιες επιπτώσεις ως προς την εφαρμογή του, ο οποίος ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού στήριξης των χωρών που αντιμετωπίζουν σοβαρές χρηματοπιστωτικές δυσκολίες, έτειναν να καταλήξουν αργά χθες το βράδυ οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών της Συνόδου Κορυφής.

Η Ανγκελα Μέρκελ και ο Μανουέλ Μπαρόζο στη χθεσινή πρώτη μέρα των εργασιών της Συνόδου Κορυφής

Πρόθεση των Ευρωπαίων ηγετών είναι να αναθέσουν στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρομπέι, την εντολή να έρθει σε επαφή με τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες και να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβριο για τον τρόπο με τον οποίο θα προχωρήσουν οι συζητήσεις σχετικά με ενδεχόμενη περιορισμένη τροποποίηση της Συνθήκης της Λισαβόνας και τις επιπτώσεις μιας τέτοιας απόφασης. Ως αντάλλαγμα όμως, και προκειμένου να συναινέσει στην επίτευξη συμφωνίας, η Γερμανία ασκούσε πιέσεις ώστε να προβλεφθεί ρήτρα με την οποία να προωθείται, ως έσχατο μέσο και ως αναπόσπαστο μέρος του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης, η ιδέα της ελεγχόμενης χρεοκοπίας για τις χώρες που αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την αδυναμία πληρωμών.
Με δεδομένη πάντως την εμμονή της Γερμανίας για αλλαγή της Συνθήκης -θέση η οποία αποτυπώθηκε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο από την Ανγκελα Μέρκελ- αλλά και την επιφυλακτικότητα της πλειονότητας των χωρών-μελών για την επιβολή πολιτικών κυρώσεων, φαίνεται ότι επικρατεί και πάλι ο ελάχιστος κοινός παρονομαστής. Η λύση αυτή επιχειρεί να συγκεράσει τις διαφορετικές απόψεις, χωρίς όμως να δίνει σαφείς απαντήσεις σε ορισμένα βασικά ερωτήματα, τα οποία, λόγω των διαφωνιών, κρίθηκε ότι δεν θα πρέπει να αντιμετωπισθούν σε αυτή τη φάση, αλλά να παραπεμφθούν σε μεταγενέστερο στάδιο.
Με το μέτωπο που διαμόρφωσαν -αν και με διαφορετικές αποχρώσεις- πολλά κράτη, προβάλλοντας ισχυρές αντιδράσεις στην πρόταση της Γερμανίας για αναστολή του δικαιώματος ψήφου στο συμβούλιο υπουργών, έγινε σαφές ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η μείωση της κυριαρχίας και της αυτονομίας των χωρών στη λήψη κοινοτικών αποφάσεων.
Οι «27» συμφώνησαν στην επιβολή αυστηρών ημιαυτόματων οικονομικών κυρώσεων για τις χώρες με υψηλά ελλείμματα και χρέος, δίνοντάς τους μια περίοδο χάριτος έξι μηνών προκειμένου να συμμορφωθούν.
Προβλέπεται ότι οι χώρες που θα αποκλίνουν από τον στόχο του 3% για το έλλειμμα και του 60% για το χρέος θα καλούνται να καταθέτουν εντόκως σε λογαριασμό το 0,2% του ΑΕΠ τους. Σε δεύτερη φάση, και εφόσον το κράτος-μέλος εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται, η έντοκη κατάθεση θα γίνεται άτοκη, ενώ το επόμενο στάδιο είναι η παρακράτηση του ποσού.
Στο προληπτικό σκέλος θα απευθύνονται προειδοποιήσεις στα κράτη-μέλη που εμφανίζουν απώλεια ανταγωνιστικότητας. Οταν διαπιστώνεται απόκλιση, τότε η εν λόγω χώρα θα τίθεται σε διαδικασία υπερβολικής ανισορροπίας και θα καλείται να παρουσιάσει πρόγραμμα διορθωτικών μέτρων. Η αποτυχία λήψης μέτρων θα οδηγεί στην επιβολή κυρώσεων.

Β. Δεμίρης
πηγή